UNESCO Dünya Mirası Geçisi Listesi’nde yer alan ve dünyanın en eski kuleleri arasında sayılan Galata Kulesi, aynı zamanda İstanbul’un hatta Türkiye’nin sembol yerlerinden birisi konumunda. İstanbul’un siluetini oluşturan en önemli parçalarından Galata Kulesi hakkında bilinmesi gerekenleri derledik.
Galata Kulesi, İstanbul gezilecek yerler denilince ilk akla yerlerden birisidir. Heybetli görüntüsüyle yüzyıllardır kenti gözleyen, hakkında türlü hikâyeler anlatılan bazı hikayeleri efsaneleşen, şehrin en güzel manzaralarını görme imkanı sunan Galata Kulesi, yerli yabancı herkes tarafından sık sık ziyaret ediliyor. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy katlarda İstanbul’u anlatan bilgilendirici eserlerin olacağını belirtmişti. Büyük bir gösteriyle restorasyon işlemi bitti ve bir süredir Galata Kulesi ziyarete açıldı.
Galata Kulesi nerede?
Galata Kulesi, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde, Bereketzade Mahallesi’nin Galata bölümünde yer alıyor. Şehrin Avrupa tarafına inşa edilmiş olan Galata Kulesi, Şişhane-Karaköy arasında Boğaz’a hâkim bir konumda yer alıyor.
Resmi adresi şöyle: Bereketzade Mb. Büyük Hendek Caddesi, No: 2, Galata / Beyoğlu / İstanbul
Galata Kulesi’ne nasıl gidilir?
Galata Kulesi’ne gitmek için birçok farklı yol var. Özel araçla gitmek isteyenler; Tarlabaşı yolundan Taksim’e çıkarken sol tarafta Galata Kulesi tabelasından girerek ulaşabilir. Aracınızı kule çevresinde yer alan otoparklara bırakabilirsiniz.
Konumu itibariyle toplu ulaşımın da kolay olduğu Galata Kulesine gitmek için öncelikle Taksim’e ulaşıyorsunuz. Ardından İstiklal Caddesi’ni baştan sona geçtikten sonra caddenin sonundan yaklaşık 500 metre aşağıda kuleye ulaşabilirsiniz.
Eminönü tarafından gelmek isterseniz Karaköy yolu üzerinden Bankalar Caddesi üzerinden yokuşu tırmanarak ulaşım sağlayabilirsiniz veya dünyanın en eski ikinci yer altı toplu taşıma sistemi olan tüneli kullanabilirsiniz.
Galata Kulesi’ni kim yaptırdı?
Galata Kulesi ilk olarak Bizans İmparatoru Justinianos tarafından MS 507-508 yılında inşa edildi. Günümüzdeki kuleyi 1348-49 yılında Cenevizliler yeniden inşa etmiştir. Kule 1445-46 yılları arasında yükseltilmiştir. 1500’lü yıllarda depremden zarar görerek, Mimar Murad bin Hayreddin tarafından onarılmıştır. III. Selim döneminde kule onarıldıktan sonra, kulenin üst katına bir cumba eklenir. 1831’de kule bir yangın daha geçirir, II. Mahmut kulenin üzerine iki kat daha çıkar ve külah biçiminde olan ünlü dam örtüsüyle kulenin tepesi kapatılır. Yapı son olarak 1967’de onarım görmüştür.
Galata Kulesi’nin mimarisi
Galata Kulesi yığma moloz taş örgü sistemde inşa edilmiştir. Dış cephe taş örgüdür. Girişteki kitabede 16 mısralık methiye II. Mahmut döneminde yapıldığı için onun adına yazıldığı düşünülmektedir.
Kapının üzerindeki yuvarlak kemerli pencere askerlerin gözetleme yeri idi. Yüksek giriş katından sonra dokuz katlı bir yapıdır. Silindirik gövdesi üzerindeki pencereler tuğla örgülü yuvarlak kemerlidir. Külah çatının hemen altındaki son iki katın gelişimi silindirik gövdeyi çevreleyen profilli silmelerle vurgulanmıştır. Külah çatının altındaki katı sarmalayan, metal süslemeli şebekeli seyir balkonu mevcuttur. Alt katında ise derin nişli payelere oturan yuvarlak kemerler ve içerisinde tuğla örgü yuvarlak kemerli pencereler mevcuttur.
Bugün yapının üçüncü kata kadar olan kısmının Ceneviz, diğer katlarının Osmanlı karakteri taşıdığı gözlenmektedir.
Hezarfen Ahmet Çelebi hikâyesi
Hezarfen Ahmed Çelebi, dünyada ilk kez uçmayı başaran Türk bilgin olduğu iddia edilir. 17. yüzyılda yaşadığı, 1623-1640 yılları arasında saltanat süren Sultan 4. Murad zamanında, uçma tasarısını gerçekleştirdiği ve geniş bilgisinden ötürü halk arasında Hezarfen olarak anıldığı bilinmektedir.
Efsaneye göre; evinde deneylerle uğraşıp, çeşitli konularda araştırmalar yapan Hezârfen Ahmed Çelebi İsmail Cevheri adlı bir başka Türk bilginini örnek alarak, bugünkü hava taşıtlarının ilkel şeklini gerçekleştirmişti. Kuşların uçuşunu inceleyerek tarihi uçuşundan önce hazırladığı tahtadan kanatlarının dayanıklılık derecesini ölçmek için, Okmeydanı’nda deneyler yapmış ve bir sabah kıyılarda biriken İstanbul halkının gözleri önünde, Galata Kulesi’nden kendisini boşluğa bırakarak, kanatlarını hareket ettirerek boğazı aşmış ve Üsküdar’ın Doğancılar semtine inmiştir. Bu uçuş Avrupa’da ilgi ile karşılanmış, İngiltere’de bu uçuşu gösteren gravürler yapılmıştır.
Sarayburnu’ndaki Sinan Paşa köşkünden bu durumu seyreden Sultan Dördüncü Murad, Hezârfen Ahmed Çelebi ile önce çok yakından ilgilenmiş, ancak bu derece bilgili ve becerikli bir adamın varlığından kuşkuya düşerek onu Cezayir’e sürgün etmiştir. Hezârfen Ahmed Çelebi orada vefat etmiştir.
Hezârfen Ahmed Çelebi’ye ait tek tarihî kayıt ünlü Osmanlı seyyahı ve tarihçisi Evliya Çelebi’nin Seyahatnâme isimli eserinde geçiyor.
Galata Kulesinin diğer efsanesi
Galata Kulesinin hakkındaki diğer efsane ise romantizme dayanır. Efsaneye göre Galata Kulesi ile Kız Kulesi birbirine aşıktır ama aralarında bulunan İstanbul Boğazı, sevgililerin kavuşmasını engellemektedir. Galata Kulesi aşkını yıllarca mektuplara yazar ve Kız Kulesi’ne olan hasretini kelimelere döker. Hezarfen Ahmet Çelebi de uçma hayalini gerçekleştirmek için buraya çıktığında, Galata Kulesi onun kulağına Kız Kulesi’ne olan aşkını fısıldar ve mektupları ona verir. İstanbul’un üflediği rüzgârı arkasına alan Hezarfen, mektupları Kız Kulesi’ne ulaştırır. Aşkının platonik olmadığını anlayan Kız Kulesi, sevinçten havaya uçar. Bu iki aşığın birbirlerine duydukları bu derin duygular onların yüzyıllara meydan okumasına yardımcı olmuş, İstanbul’un en güzel manzarasını oluşturmuşlardır. Bu hikâyeden yola çıkarak âşık çiftler eğer Galata Kulesinin terasına birlikte çıkarsa aşkları evlilikle sonuçlanacaktır.
Galata Kulesi ziyaret saatleri ve giriş ücretleri
Haftanın her günü ziyarete açık olan Galata Kulesi ziyaret saatleri 08.30-23.00. Gişe kapanış saati ise 22.00.
Bu saatlerde cafe olarak hizmet veren 9. kat, saat 20.00 itibarıyla restoran olarak misafirlerini ağırlamaya devam ediyor. Galata Kulesi giriş ücretleri ise 175’dir ama kule Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlandığı için Müzekart ile ücretsiz ziyaret edilebilir.
